Thiếu máu não hay thiểu năng tuần hoàn não là bệnh lý với nhiều biểu hiện khác nhau như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, rối loạn trí nhớ…, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống người bệnh.

Nguyên nhân chính gây thiếu máu não là tăng huyết áp, vữa xơ động mạch… Nguyên nhân ngoài động mạch đốt sống là thoái hóa cột sống cổ, thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.

Người bệnh thiếu máu não thường có triệu chứng như: Đau đầu, hoa mắt chóng mặt, tê bì hai tay, mất ngủ, rối loạn trí nhớ, kém tập trung, ù tai…

Trong y học cổ truyền, thiểu năng tuần hoàn não được mô tả trong chứng đầu thống, thất miên, huyễn vựng. Điều trị chứng huyễn vựng ta cần bổ khí huyết, hoạt huyết, thông kinh lạc tăng khí huyết lên não.

Xuyên khung là thân rễ khô của cây xuyên khung. Xuyên khung có chứa tinh dầu, dầu béo, acid ferulic và chất phtalid có tác dụng ức chế ngưng tập tiểu cầu, giảm đau, cải thiện tình trạng thiếu máu não.

Theo đông y, xuyên khung vị cay, tính ôn, quy kinh can, đởm, tân bào. Có tác dụng hành khí hoạt huyết, khu phong tán thấp, chữa đau đầu, đau vùng hạ sườn, bế kinh, thống kinh.

2 bài thuốc từ xuyên khung trị thiếu máu não

1. Bài xuyên khung định thống ẩm

– Chủ trị: Đau đầu, hoa mắt, đau gáy cổ, tê hai tay do thiếu máu não.

– Thành phần: Xuyên khung 6g, câu đằng 12g, cúc hoa 12g, bạch tật lê 10g, ích trí nhân 10g, bạch khấu 6g, bán hạ 6g, xích thược10g, xuyên ngưu tất 10g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần sáng, chiều. Uống trong 10-15 ngày, uống liên tục để có kết quả.

– Tác dụng các vị thuốc:

• Cúc hoa: Sơ tân phong nhiệt, bình can.
• Bạch tật lê: Ích trí nhân an thần định trí.
• Bạch khấu, bán hạ: Trừ đàm, kiện tỳ vị.
• Xích thược, ngưu tất: Hoạt huyết thông lạc.

2. Bài bình can giải kinh thang

– Thành phần: Xuyên khung 6g, tang diệp 10g, cúc hoa 12g, từ thạch 6g, đại giá thạch 6g, bạch thược 12g, bạch chỉ 10g, ngưu tất 10g, sài hồ 10g, thần khúc 6g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần sáng, chiều. Uống trong khoảng 10-20 ngày uống liên tục.

– Tác dụng các vị thuốc:

• Tang diệp, cúc hoa: Khu phong tán hàn, bình can.
• Từ thạch, đại giá thạch: An thần, định trí.
• Bạch thược, sài hồ: Sơ can, chỉ thống.
• Bạch chỉ: Trị đau đầu.
• Thần khúc: Kện tỳ vị trừ đàm thấp.